Çocuğunuzu takip etmeniz ne kadar yanlışsız?

Son vakitlerde söyle durumlarla çok karşılaşır oldum. 

Bir yerde oturuyorsunuz arkadaşlarınızla bir kahve içiyorsunuz ya da bir yemektesiniz, birden arkadaşlarınızdan birine bir şey oluyor ve eline telefonu alıp çocuklarının nerede olduğuna bakıyor ve istediği yerde değilse çabucak çocuklar aranıyor ve ortamda gergin bir rüzgar esmeye başlıyor, sesler yükseliyor ve çatışma başlıyor.
 
Pew Araştırma Merkezi’nin Amerika’daki 1060 ergen ve onların anne-babasıyla Eylül-Ekim 2014 ve Şubat-Mart 2015 devirlerinde iki basamaklı olarak yürüttüğü araştırmaya nazaran ailelerin büyük bir çoğunluğunun gözü, çocukların üstünde.

 Keşke bizde de bu türlü bir araştırma yapılsa da bizdeki durumu da net görebilsek. Bildiğim kadarıyla Türkiye için elimizde bu mevzuda yapılmış araştırma sonuçları yok. Lakin şunu söyleyebilirim ki koçluk çalışmaları sırasında karşılaştığım aileler ve öğrencilerden ya da etrafımda gözlemlediğim kadarıyla Türkiye’deki takip münasebetleri ve formları de Pew'in üstteki alanlarından çok da farklı olduğu değil. Birçok anne-baba, taşınabilir telefonların sunduğu uygulamaları çocuğunun nerede olduğunu takip etmekte kullanıyor, toplumsal medya paylaşımlarına ve bilgisayar tarihçesine zımnî gizli göz atıyor.

Teknoloji bize inanılmaz imkanlar sunuyor. Bir yolcumuz varsa, o an uçağının hangi noktada olduğunu görebiliyoruz, çocuğumuzun nerede olduğunu takip edebiliyoruz. Lakin bunun toplumsal medyası var, iletileşme uygulamaları var, internette sohbet odaları var. Her an, her dakika çocuğunuzun kiminle ne yaptığını bilebilir misiniz? Ayrıyeten bilmeli misiniz? Pekala ya mahremiyete hürmet?

Anne baba olarak artık kendinize şunu sorun: Çocuğunuzu onu korumak için mi takip ediyorsunuz? Yoksa ona güveniyorsanız lakin ortam mı makûs?

Korumak için diyorsanız…

Çocuğunuz meskenden çıktı. Bir arkadaşımla şuraya gideceğim dedi. Teknolojinden faydalandınız ve denetim ettiniz. Sahiden de dediği yere gitti.

 

  • Âlâ de orada kimlerle birlikte?
  • Teknoloji bunu gösteriyor mu size? Hayır!
  • Başının kaygıda olup olmadığını bilebilir misiniz? Hayır!
  • Yapmamasını öğrettiğiniz şeyleri yapıp yapmadığından emin olabilir misiniz? Hayır!

Buna emsal soracağım her soruya yanıtınız “hayır” olacak diye düşünüyorum. Peşine bir dedektif takmadığınız sürece, adım adım takip etmediğiniz sürece teknoloji onu korumanıza bir yere kadar yardımcı olur. O vakit çocuğunuzu onu korumak için takip etmekten vazgeçip bir an evvel kendisini muhafazanın, gerektiğinde “hayır” demenin, tehlike sinyalleri çaldığında evvelce anlamasının yollarını ona öğretmeye çalışın, zati elinizden gelenin en uygununu yaptığınız için endişelenmeden öğrenmeye ve öğretmeye devam edin. Sonra bırakın o kendini korusun.

Ona güveniyorum lakin ortam makûs diyorsanız…
İşte burada biraz durmak  gerekiyor. Sizce de burada bir karşıtlık yok mu? Yani sizin yetiştirdiğiniz bir bireye güvenmiyorsunuz aslında.
Âlâ düşünün bu kelamın gerisinde biraz da çocuğunuza güvensizlik yatmıyor mu?
Çocuğunuz riskli yaşlarda olabilir ve siz itimat konusunda haklı da olabilirsiniz. Yetişkinlerin bile sanal dünyanın oyununa gelip başlarına kaygılar açtığı  bir ortamda bir ergenin bir gencin farkında olmadan yol açabileceği sıkıntıları düşünürsek, daha da ihtimamlı olmak  gerekiyor.

Bu  durumda  yapmanız gereken birinci şey çocuğunuza nelerin tehlikeli kategorisine girebileceğini ona öğretmek ve bu kategoriler hakkında onu  bilgilendirmektir. Çocukları izlemeyin onu rahat bırakın demiyorum elbette izleyin, ona güvenerek izleyin, onu  güçlendirerek  izleyin her şeyi siz yapmayın bırakın o size yaşadıklarını anlatsın ve izlemeye gerek kalmasın inanç ortamı yaratırken çocuğunuzu muhafazayı bırakmayın. Dozunda olmak en düzgünü.

İlginizi Çekebilir >  Üniversiteyi bitiren Dilara, baba mesleği olan taksiciliği seçti

Hatırlayın, ergenlik çok kritik bir devir. Bağımsızlığını ilan etmeye, bir birey olarak kendini kabul etmeye ve ettirmeye çalıştığı bu hassas periyotta onları korumak hedefiyle yaptığınız dozu kaçırdığınız denetimler, sizce ne kadar destekleyici bir davranış olabilir? Korumak ve güvenliğini sağlamak için, âlâ niyetle yaptığınız bu teşebbüsler aykırı bir tesir yaratıp onun hem kendisine hem de size inancını zedeleyebilir, onun ferdî saklılığına hürmet göstermediğiniz kanısıyla aranızdaki bağlantının kopmasına kadar gidebilir. Ona güvenmek onun kendine itimadını desteklemek inanç ortamı için olmazsa olmazlar.

Yok ben yalnızca internetteki güvenliği için takip ediyorum diyorsanız…
İşte buna bir şey diyemem. Internet tabansız bucaksız bir kuyu. Elini verip kolunu kaptırabilir. Hele de ergenlik devrinde. Internette paylaştıkları o silse de sanal dünyada bir yerlerde dolanıyor. Yok olmuyor, silinmiyor… Ya da o silmeden evvel bir paylaşımı oburu tarafından çoktan kopyalanmış olabilir de… İnançlı, olmayan bir sitede şahsî bilgileri, kredi kartı bilgileri üzere hassas bilgi paylaşımları da olabilir. Lakin devası tekrar zımnî bâtın takip etmek değil. Bunun için internet takip programları var. Çocuğunuzla riskleri paylaşıp, bu riskleri ortadan kaldırmak için bu türlü bir takip programı kullandığınızı paylaşarak, onun itimadını kaybetmeden bunu yapabilirsiniz. Çocuğunuzun internet kullanımını sonlandırmak da tahlil değil. Bu da tam birey olduğunu ispat etmeye çalışırken özgüvenini zedeleyecektir. Aranızda inanç kuramaz ya da onun telefonunu iletileri, toplumsal medya paylaşımları için karıştırırsanız bir de bakmışsınız itimat diye bir şey kalmamış. İşte o vakit asıl risk başlar. Çünkü sizden kapalı gizli bir şeyler yapmaya başlar.

Bağlantı değerli diyoruz, da kaç anne-baba bu hususlar hakkında çocuğuyla açık ve yapan bir irtibat kurabiliyor? Üstte bahsettiğim araştırma sonuçlarına nazaran anne-babaların büyük bir kısmı çocuğuna internetin muhtemel tehlikelerini anlatmada, neyin uygun neyin uygunsuz davranış olduğunun hudutlarını çizmede şuurlu…

 Siber tehlikeler varken “Çocuğunuzu takip etmeyin.” demek gerçek olmaz. Ancak bunu aşikâr bir ölçüde, çocuğunuzla nedenlerinizi paylaşarak yapın. Özel hayatının hudutlarını aşmayın. Mahremiyetine hürmet duyun. Kaygılarınızın kaynağını bilirse o esasen sanal dünyada başına gelenleri sizinle paylaşacaktır. Ancak dikkat! Çocuğunuzla alakanıza bir bakın. Gerçek dünyada karşılıklı paylaşımlarınız nasıl? Orada eksiklikler varsa bu sanal dünya da daha çok olacaktır. O vakit birinci iş bağlantınızı güçlendirmek. Aksi halde takip yalnızca bağlantınızı daha çok zedeler, sırların sayısı artar, bir de bakmışsınız onun hayatından bihabersiniz…  İnanın bu durumdaki tek anne-baba siz değilsiniz. Açık, samimi ve yapan irtibatın açamayacağı kilit yok!

Kaynaklar:

Elgiz Henden kimdir?
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi mezunu olan Elgiz Henden, 8 yıl akademisyenlik, 12 yıl öğretmenlik ve eğitmenlik hayatında öğrencilerine nasıl daha yararlı olurum arayışıyla farklı eğitimler almış ve gençlere, öğrencilere koçluk yapmaya başlamıştır.
2007'den beri eğitim kurumlarının koçluk gereksinimlerini karşılamak için eğitimler vermektedir. 2012-2014 periyodunda Memleketler arası Koçluk Federasyonu (ICF)'in Türkiye şubesinde idare konseyi üyeliği yapmıştır. ICF'in onayladığı “Eğitim ve Öğrenci Koçluğu”, “Dikkat Eksikliği Hiperaktivete Koçluğu” “Anne Baba Koçluğu” sertifika programları düzenlemektedir.

Öğrencileriyle birlikte yazdığı “Başarabilirim Çünkü” isimli kitabın müellifidir.
Son devirde “kendine güvenen ergenler ve onları özgür bırakan anne babaların olduğu bir dünya” yaratmak için gençlere koçluk yapmakta, anne babalara ve öğretmenlere eğitimler ve seminerler vermektedir.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*