Bir Yol Hikayesi: Fotoğrafın Arkasında 180 Yıl standı

Pera Müzesi, bu sefer izleyicileri batıdan doğuya, Kiklad Adaları’nın mavisinden Sina Dağı’nın eteklerindeki kumlara uzanan bir fotoğraf seyahatine çıkarıyor. Bir Yol Hikayesi: Fotoğrafın Arkasında 180 Yıl başlıklı stant, tam 180 yıl evvel 1839’da, fotoğrafın bulunuşunun ilanından çabucak sonra gerçekleşen birinci fotoğraf seyahatinin rotasında şekilleniyor. Küratörlüğünü Engin Özendes’in üstlendiği stantta Türkiye’den 10 fotoğrafçı, Marsilya’dan Şam’a 30’u aşkın tarihi kenti 180 yıl sonra yine, günümüzün fotoğraf teknikleri ve yeni bakış açılarıyla yorumluyor. Sergi, 5 Aralık 2019 – 1 Mart 2020 tarihleri ortasında görülebilecek.

Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, Bir Yol Öyküsü: Fotoğrafın Arkasında 180 Yıl başlıklı özgün stantla bugüne dek gerçekleştirdiği fotoğraf temalı stantlara bir yenisini ekliyor. Müzenin geride bıraktığı yıllar içinde, fotoğrafın birinci yıllarından fotojurnalizme ve çağdaş yorumlara uzanan geniş yelpaze, tarihi bugünle buluşturan bu stant ile yeni bir boyut daha kazanıyor.

Birinci fotoğraf seyahatinin gerçekleşmesinin 180. yıldönümü

1839’da, fotoğrafın ilanının çabucak akabinde gerçekleşen birinci fotoğraf gezisi, Marsilya’dan başlıyor, Doğu’nun tarihi kentlerine ve medeniyetlerine uzanıyordu. Bu birinci fotoğraf seyahatinin gerçekleşmesinin 180. yıldönümününde düzenlenen standın küratörlüğünü, fotoğraf alanında yaptığı araştırma ve yayınlarla tanınan Engin Özendes üstleniyor. Stant, farklı yaklaşımlara sahip 10 fotoğraf sanatkarının, tıpkı rota üzerindeki bu tarihi kentlere seyahatleri sırasında kentleri özgün fotoğraf lisanlarıyla tekrar yorumladıkları çalışmaları bir ortaya getiriyor. Küratör Engin Özendes, “Tüm bu görsel seyahati planlarken, günümüzün gelişmiş ulaşım ve bağlantı şartlarında, çekimlerin kimi yerlerde 180 yıl öncesinden daha şiddetli olacağını düşünmemiştik” diyor ve ekliyor: “Tam iki buçuk yıl süren bu büyük proje çekime birinci gidenler ve son gidenlerle gerçek bir yol hikayesidir.”

Bu “yol öyküsü”nün kahramanları Coşkun Aral, Laleper Aytek, Ali Borovalı, Murat Germen, Sinan Koçaslan, Yusuf Sevinçli, Alp Sime, Lale Tara, Serkan Taycan ve Cem Turgay.

Küratör Engin Özendes'in gözünden sanatkarların işleri

• Serkan Taycan bu projede, eleştirel ve şimdiki bakış açısına sahip fotoğraf lisanıyla bizlere Marsilya, Livorno, Malta ve Roma’yı anlatıyor. 
• Laleper Aytek Siros Adası’nda, ruhlarına dokunmaya çalıştığı insanların, yerlerin, durumların, birbiriyle ilişkisiz detayların ve anların peşine düşüyor. 
• Ali Borovalı doğa ve mahallî kültüre odaklanan röportaj tadındaki seri fotoğraflarında Paros, Naksos ve Santorini Adaları’nı gerçekçi ve yalın sanatsal üslubuyla yorumluyor. 
• Murat Germen fotoğrafı bir söz ve araştırma aracı olarak kullanarak, İskenderiye, Kahire, Luksor ve Süveyş’te gördüğü şeyleri direkt iletmek yerine, sanatsal bir üslupla fotoğraflarına yansıtıyor.
• Her vakit karmaşa içindeki Ortadoğu’yu âlâ tanıyan Coşkun Aral Sina Dağı, Gazze, Beytullahim, Kudüs, Nablus, Sayda, Deyrülkamer, Şam ve Trablusşam’a ait tecrübelerini bir foto muhabirinin gözünden aktarıyor. 
• Sinan Koçaslan, Baalbek ve Beyrut’u çağdaş bir yaklaşımla fotoğraflarına yansıtmaya çalışıyor.
• Yusuf Sevinçli Larnaka ve Rodos’u, beşerde huzur ve nostalji duygusu uyandıran günlük tecrübeler üzerinden görüntülemeyi tercih ediyor.
• Kos Adası’nı bir görsel hikaye anlatıcısı ve deneysel oyuncu üslubuyla ele alan Lale Tara öyküsünü, kostümden yer seçimine ve ışık kullanımına kadar bir sinema seti titizliğinde hazırlayarak sunuyor. 
• Cem Turgay, İzmir'i eleştirel bir bakış ve deneysel bir üslupla ele alıyor.
• Alp Sime gündelik yaşamı yansıtan siyah beyaz gerçekçi fotoğraflarında, çağdaşın lisanını de kullanarak Çanakkale ve İstanbul’un izini sürüyor.

Fotoğrafın icadı ve Doğu’ya seyahat

Fotoğrafla ilgilenenler için 1839 yılı kıymetli bir tarihi işaretler. 1839 yılında hem fotoğrafın bulunuşu ilan edildi, hem de Marsilya’dan başlayarak Doğu’nun tarihi kentlerine ve medeniyetlerine uzanan birinci fotoğraf seyahati başladı.

Fransız ressam Émile Jean Horace Vernet, diorama tekniğini bulan isimlerden ressam Charles Marie Bouton ve daguerreotypist Frédéric Auguste Antoine Goupil-Fesquet, 1839 yılının Ekim ayında fotoğraf çekmek üzere Marsilya limanından yola çıkıp Livorno, Malta, Siros, Paros, Naksos, Santorini, İskenderiye, Kahire, Luksor, Süveyş, Sina Dağı, Gazze, Beytüllahim, Kudüs, Nablus, Sayda, Deyrülkamer, Şam, Trablusşam, Baalbek, Beyrut, Larnaka, Rodos, Kos, İzmir, Çanakkale, İstanbul ve Roma’dan geçtiler. Grup bundan tam 6 ay sonra, 1840 yılının Nisan ayında Marsilya’ya geri döndü.

Frédéric Auguste Antoine Goupil-Fesquet, bu seyahatin izlenimlerini 1843’te yayımlanan Voyage d’Horace Vernet en Orient (Horace Vernet’nin Doğu Seyahati) adlı kitabında aktardı.

Bir Yol Hikayesi: Fotoğrafın Arkasında 180 Yıl sergisi, günümüzün gelişmiş fotoğraf teknikleri ve farklı bakış açısıyla kendi öykülerini anlatmaya odaklanan 10 fotoğraf sanatkarının yol hikayelerini sanatseverlerle buluşturuyor. Başta fotoğraf sanatına ilgi duyanlar ve tarih meraklıları olmak üzere izleyicilere keyifli bir seyir vadeden bu stant, 1 Mart 2020 tarihine kadar Pera Müzesi’nde ziyaret edilebilir.

Bir Yol Hikayesi kapsamında gerçekleşecek sanatçı konuşmaları

Pera Müzesi, “Bir Yol Hikayesi: Fotoğrafın Gerisinde 180 Yıl” kapsamında, stantta işleri yer alan sanatkarların konuk olduğu bir konuşma dizisi düzenliyor.

Tarihleri belirlenen konuşmalar:
 

 

• 21 Ocak 2020 Salı günü saat 18:30'da: Standın küratörü Engin Özendes’in moderatörlüğünde Naksos ve Santorini adalarını fotoğraflayan Ali Borovalı ile çalışmalarında İzmir’i deneysel bir üslupla yorumlayan Cem Turgay

 

 

• 6 Şubat Perşembe günü saat 18.30’da: Sanat eleştirmeni Evrim Altuğ moderatörlüğünde sergi için İskenderiye, Kahire, Luksor ve Süveyş’i fotoğraflayan Murat Germen

 

Fotoğraf: Coşkun Aral, Şam, 2019​
 

• 12 Şubat 2020 Çarşamba günü saat 18:30'da: Yekta Kopan moderatörlüğünde Coşkun Aral söyleşisi. Söyleşide ünlü fotomuhabirin stantta yer alan Sina Dağı, Gazze, Beytüllahim, Kudüs, Nablus, Sayda, Deyrülkamer, Şam, Trablusşam fotoğraflarına ve bu bölgelere ait tecrübelerine yer verilecek.

Pera Müzesi ziyaret saatleri

• Salı’dan Cumartesi’ye 10:00 – 19:00 saatleri ortasında
• Pazar günleri ise 12:00 – 18:00 saatleri ortasında
• “Uzun Cuma”larda müze 18:00 – 22:00 saatleri ortasında fiyatsız olarak ziyaret edilebilir.
• “Genç Çarşamba” günlerinde tüm öğrenciler müzeyi fiyatsız ziyaret edebilir.
• Stant salonunda gerçekleştirilecek aktiflik fiyatsızdır. Yerler sonludur, rezervasyon alınmamaktadır. Aktiflik lisanı Türkçedir.