Baba, hem kız hem erkek çocuk için inancın simgesi. Babayla yaşanan bağ, çocukların kişilik ve cinsel kimlik gelişiminden hayatlarının gelecek periyodunda yer alacakları toplumsal rollere kadar pek çok bahiste belirleyici oluyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog İhsan Öztekin âlâ baba olmanın kurallarını anlattı.
İtimadın simgesi baba
Çocuk gelişiminde her ne kadar ön planda olan anne üzere görünse de babaların çocuk için farklı bir ehemmiyeti var. Babalar da çocukları ile çok güçlü sevgi ve şefkat bağları geliştirir. Bilhassa erkek çocuklar için baba, kişilik gelişiminde kendisi ile özdeşleştirdiği bir modeldir ve inancın simgesidir. Babayla yaşanan ilgi, ileriki yıllarda erkek ve kız çocukların cinsel kimliklerinin gelişiminde de rol oynar. Erkek çocuk cinsel kimliğini tanımak için babasını örnek alır ve taklit eder. Kız çocukları için ise baba modeli, karşı cinsi tanıması ve karşı cinse karşı tutumları konusunda ipucu verir. İlgili bir baba kız çocuğunun karşı cinse duyduğu itimadı arttırırken, çocuğun baba sevgisi ve ilgisini hissetmesi kendine olan itimadı de arttırır.
İlgili yazımız:
Baba çocuğun gelişiminde belirleyici!
Baba ailenin toplumla münasebetlerini kuran bir köprü pozisyonunda. Bu nedenle baba, çocuğun toplumsal gelişiminde ve özgüven kazanmasında değerli rol oynar. Baba ile münasebeti sağlıklı olan, babasından sevgi ve ilgi gören çocuğun kendisi ile barışık, okulda başarılı, arkadaşları ile uyumlu ve liderlik özelliğinin gelişmiş olduğu gözlenir.
Sert baba algısı çocuğun kişiliğini etkiliyor
Babanın kısıtlayıcı ve cezalandırıcı bir tavır izlediği, çocuğunu kendi kurallarına uyması ve saygılı olması konusunda uyardığı sert baba modelinde tartışmaya yer yoktur. Sert baba modeliyle büyüyen çocuklarda iki tip çocuk ortaya çıkıyor. Özerklik duygusu yüksek olan çocuklar babayla güç çatışmasına giriyor, karşılık veriyor, itiraz ediyor. Aykırı kimlik geliştiriyor. Babanın istediği kişiliğin tam zıddını benimseyerek babadan öç alıyor. Özerklik duygusu olmayan, hislerini bastıran çocuk ise arabulucu olmaya çalışıyor ve daima kendinden fedakârlık yapıyor. Hislerini bastırıyor ve ruh sıhhati bozuluyor. Çocuğuna kâfi ilgi sevgi göstermeyen, duygusal istikametten ihmal eden otoriter babanın çocuğunda cinsel kimlik bozuklukları, özgüven eksikliği, öfkeli bir kişilik yapısı ortaya çıkabiliyor. Çocuk, kendisini geliştirme kapasitesine sahipse, toplumla sağlıklı bağlantı kurabiliyorsa, ailenin yaptığı yanlışları kendisi düzelterek bunu atlatabilir.
Zayıf baba-kız bağı riskli davranışlara neden oluyor
Kız çocuklarının hayatına giren birinci erkek baba oluyor. Baba-kız ortasındaki ilgi çocuğun gelecekte kadın-erkek İlgili yazımız:
Erkek çocuk, babanın aynası
Erkek çocuk babayı taklit eder ve baba ile kendini özdeşleştirir. Bu nedenle baba-erkek çocuk bağlantısında en değerli kural erkek çocuğu yetiştirirken aynaya baktığını unutmamak. Erkek çocuk babanın aynasıdır. Bu yüzden evvel baba davranışlarına dikkat etmeli. Babanın erkek çocuğu ile bağında her vakit için biraz rekabet vardır. Rekabet de bazen güç savaşlarını beraberinde getirir. Babanın dikkat etmesi gereken, bu güç savaşlarını şahsî almamak ve çocuğun gelişim devrine uygun davranmaktır. Çocuğu ile empati kurabilmesi, onun hislerini yönetmesine, öfkesini denetim edebilmesine ve hakikat yönlendirilmesine yardım edebilmesi baba ile oğul münasebetinde epey öneml
i.
Âlâ baba olmak için 10 teklif
1- Birlikte vakit geçirin. Birlikte vakit geçirmeyi de yalnızca televizyon seyretmek ve sohbet etmek olarak düşünmeyin. Yaşına nazaran kitaplar okuyun, kıssalar anlatın, oyunlar oynayın. Birlikte yapabileceğiniz hobileriniz olsun. Hafta sonlarını birlikte geçirebileceğiniz programlar yapın. Alışılmış burada çocuğunuzun nelerden hoşlanabileceğini göz önünde tutun. Yaş farkı ne olursa olsun aranızdaki paylaşım çok kıymetli.
2- Çocuğunuza yanlışsız bir model olun. Kitap okuma alışkanlığı olsun istiyorsanız siz de kitap okumalısınız. Alkol, sigaranın ziyanlarını anlatarak değil, alkol ve sigara kullanmayarak bu hususta yanlışsız örnek olabilirsiniz.
3- Disiplini sevgi ile sağlayın. Bu hususta sakin olun ve adil davranın. Çocukların muhtaçlığı olan rehberlik ve disiplin cezayla değil, muhakkak sonlarla sağlanmalı. Çocuklarınıza davranışlarının sonuçlarını gösterin ve olumlu davranışlarını ödüllendirin.
4- Çocuğunuzun özgüvenin kazanmasına yardımcı olun. Kendisini sevdiğinizi ve bedel verdiğinizi hissettirin. Onu övün, onunla gurur duyduğunuzu lisana getirin. Yanlış ve yanılgı yaptığında yüzüne vurmayın, doğruyu öğretmek için yanında olun. Diğerlerinin yanında eleştirmeyin. Olumlu istikametlerini öne çıkartıp yürek verin.
5- Çocukların sevginize ve bunu hissettirmenize çok muhtaçlığı vardır. Kelamla sevginizi göstermenin yanında fizikî yakınlık da çok değerlidir. Bedensel temas kurun, ona sarılın. Şefkatle dokunulmak, çocukların hem fizikî hem de ruhsal gelişimi için kaide.
6- Çocuğunuzun annesine saygılı olun, sevgiyle davranın. Çocuğunuzun önünde tartışmayın, hengame etmeyin. Unutmayın ki memnun bir annenin çocukları sağlıklı ve keyifli olur.
7- Sizi tanımasına fırsat verin. Örneğin işyerine götürün. Neler yaptığınızı, kimlerle çalıştığınızı, nasıl deneyimler edindiğinizi, sorumluluklarınızı anlatın.
8- Sabırlı olun. Öğrenmek her çocuk için başka bir süreçtir. Öğretmek güç da olsa sabırla yaklaşın, hevesini kırmayın.
9- Duygusal istikametten kendinizi denetim edemiyor ve sözel, fizikî saldırganlık gösteriyorsanız kesinlikle profesyonel yardım alın. Çocuğunuz ve eşiniz bu tip davranışlara maruz kalmamalı. Bu durum çocuğun psikolojisinde derin yaralar oluşturur.
10- Babanın vazifesi asla bitmez. Çocuklar büyüdüğünde ve konuttan ayrılma vakitleri geldiğinde bile babalarının tavsiyelerine ve takviyeye muhtaçlık duyarlar. Babalar hayatın her periyodunda çocuklarının yanında olurlar, onlar evlenip farklı bir aile kursalar bile.
İLGİLİ HABERLER
Bir yanıt bırakın