Emine Erdoğan “İnsanlığı aileniz üzere görmezseniz adaletli olamazsınız”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, “İnsanlığı Aileniz Üzere Görmezseniz Adaletli Olamazsınız” dedi.

Emine Erdoğan, Cumhurbaşkanı Lider Erdoğan ile Afrika ziyaretlerinde edindiği izlenimleri, kıtadaki benzerlik ve farklılıkları ve Türkiye’nin kıtaya yönelik kendine mahsus yaklaşımını anlattı. 

Birinci Afrika ziyaretinizde karşılaştığınız olumsuz tablo ile bugün Türkiye’nin elinin dokunduğu coğrafyalardaki değişimi nasıl gözlüyorsunuz?

Afrika dediğimizde, iki binin üzerinde lisan ve etnik topluluğu barındıran, bir milyarı aşkın nüfusu olan bir kıtadan bahsediyoruz. Türkiye’nin 2005’te başlattığı Afrika açılımından sonra, doğudan batıya, kuzeyden güneye, birçok Afrika ülkesini ziyaret ettik. Elbette, her ülke birbirinden son derece farklı olmakla birlikte, kıtada yaşanan meseleler birbiriyle benzerlik gösteriyor. Yoksullukla gayret, insan hakları, savaş ve çatışmalar en değerli uğraş alanları. En nihayetinde, sömürgecilik tarihinin karanlık sayfalarının yazıldığı bir coğrafya Afrika.

Afrika’nın bugününe baktığımızda da, birçok ülkenin farklı motivasyonlarla orada olduğunu görüyoruz. Fakat, Türkiye’nin faal, çok boyutlu, teşebbüsçü ve insani bir dış siyaseti var. Bunun elbette yüz güldüren yansımaları oluyor.

TİKA, Diyanet İşleri Başkanlığı, Maarif Vakfı, Yunus Emre Enstitüleri, AFAD, Kızılay üzere güçlü kurumlarımızla oradayız. Bu kurumlar sadece hibe ya da bağış yapmıyor, Kıta’nın gelişmesi ve kalkınması, yani kendi ayakları üzerinde durabilmesi için çalışıyor.

Afrika’da yapılan faaliyetler başta olmak üzere ferdî olarak kıtaya ilginizden ve yaklaşımınızdan ötürü sizden ilham alan genç kızlar ve annelerin varlığı mevcut. Bilhassa ziyaret etmiş olduğunuz ülkelerde etkilendiğiniz ve sizde iz bırakan bir kişi yahut olay var mıdır?

Bunu tek bir olay ya da kişi üzerinden anlatmam mümkün değil, çünkü Afrika seyahatlerimin tümü bende büyük bir kıymete sahip. O denli ki, görüp şahit olduklarım bir hatırata dönüştü.

Acının bu kadar ağırlaştığı öteki bir yer bilmiyorum. Zulmün kendine ilişkin bir tarihi varsa, ben o tarihin bu kıtada yazıldığını düşünüyorum. Dünyayı değiştirmek, adaleti sağlamak, adeta her insanın içinden gelen bir içgüdüdür. Hepimiz, televizyon ekranında gördüğümüz acı bir tablo karşısında bile, hiç tanımadığımız insanlara el uzatmak, gözyaşlarını dindirmek isteriz.

Hatırlarsanız, bir devir eti kemiğine yapışmış, bir yudum suya, bir lokma ekmeğe muhtaç çocukların sefaleti sık sık fotoğrafların, belgesellerin konusu olurdu. Çaresizlik dediğimiz şey, güya Afrika’nın iklimiydi. Bu manzaraları bir mecmuada ya da haberlerde görmek bile çok sarsıcıyken; açlığı, kıtlığı, yokluğu, ölmek üzere olan çocukları gidip yerinde görmek insanı baştan aşağı değiştiriyor. O nedenle, şahit olduklarımı birbirinden ayırmam çok güç, lakin tekrar de şunu söylemeden geçemeyeceğim; Afrika’daki yetim çocuk nüfusu kalbimin en derin yaralarından biridir.

Sıhhat ve eğitim hizmetlerinin son derece eksik olduğu, yer yer pak su bulmanın bile imkânsızlaştığı bir coğrafyada yetim olmanın tecrübesi çok ağır. Yetimler, insanlığın ortak sorumluluğudur. İşte en çok da bu nedenle, ziyaret ettiğim yetimhanelerde tanıştığım birbirinden hoş çocukların çabası içimde büyük bir sızı olarak yer aldı.

Öte yandan, yaptıklarımızın gönüllerde bulduğu yeri söz eden kimi hoş anılar da var olağan. Mesela, 2017’de Birleşmiş Milletlerin 72. Genel Heyeti açılışı çerçevesinde F4D, (Fashion for Development) Kalkınma için Moda aktifliği gerçekleştirilmişti. Burada, dünyaca ünlü model Iman Mohamed Abdulmajid bir ödül konuşması yaptı ve şahsım nezdinde, davetli tüm devlet ve hükümet lider eşlerinin önünde Afrika’da yapılanlar için Türkiye’ye teşekkür etti. Yani, yaptıklarımız, her etraftan insanın takdirini kazanıyor. Türkiye’nin fedakarca yaptığı işlerin inkar edilemez bir biçimde biliniyor olması ve tüm dünyanın kulak kesildiği ortamlarda zaten lisana gelmesi değer biçilmez bir his.

GERÇEK YARDIM, İNSANLARA KENDİ AYAKLARI ÜZERİNDE DURMAYI ÖĞRETMEKTİR
 

Türkiye’nin yatırımları ve insan odaklı siyasetleri sonucunda Afrika’da eğitim manasında önemli bir yol alındı. Bir ülkenin, bölgenin ve kıtanın gelişiminde eğitimin rolü yadsınamaz. Eğitim ile birlikte zihinlerdeki bağımsızlığın sağlanmasının kelam konusu olduğunu dikkate aldığımızda Afrika’daki çocuklardan ve gençlerden geleceğe yönelik beklentileriniz nelerdir?

Bildiğiniz üzere Afrika tüm dünyadan, birçok milletlerarası kuruluştan yardım alıyor. Lakin, baktığınızda birçok vakit yardımların anlık gereksinimleri karşıladığını görürsünüz. Yani, kıtlık varsa, yiyecek götürülür, afet varsa barınacak yer temin edilir.

Meğer gerçek yardım, insanlara kendi ayakları üzerinde durmayı öğretmektir. Maarif Vakfımız bu alanda son derece aktif. Nitelikli beşerler yetiştiriyorlar. Bununla bir arada, Anadolu’nun irfanını, kıymetlerimizi de oralara taşıyorlar. Yani insanı yetiştirirken, bilgiyi ilim ve irfanla harmanlanmış olarak veriyorlar.

Natürel bunun yanında Türkiye Burslarından istifade eden birçok Afrikalı öğrenci de var. Son 10 yılda 54 Afrika ülkesinden müracaatlar almışız. Yaklaşık 14 bin başarılı öğrenci bu burslardan faydalanarak ülkemizde eğitim görmüş. Eğitim, sonuçlarını anlık olarak değil, uzun vadede alacağınız bir yatırım çeşididir. Bu öğrencilerin her biri, diplomalarını aldıklarında dönüp ülkelerine hizmet edecekler. Tabipler yetiştiğinde, yurtdışından hekimlerin gelip hastaları kurtarmasına gerek kalmayacak. Keza, mühendisler, öğretmenler, bilim insanları arttıkça, Afrika daha çok kendi ayakları üzerinde duran bir coğrafya olacak. Nitelikli insan kaynağı sonraki jenerasyonların de nitelikli olmasını sağlayacak. İşte o nedenle, her ülkenin olduğu üzere, Afrika ülkelerinin de geleceği gençlerin ellerinde şekillenecek. Ben, bu noktada, eğitimle ilgili yapılan tüm çalışmaların, meyvelerini insanlık olarak toplayacağımıza yürekten inanıyorum.

ANNELERİN KALBİNİN RİTMİ ÜNİVERSALDİR
 

“Halden anlamak için, insanlığın hallerine şahit olmak gerekir.” diyorsunuz. Siz, Afrika’da onlarca ülkeyi ziyaret etmiş ve insanlığın hallerine çok yakından şahit olmuş biri olarak; adaleti sağlamanın ya da “daha adil bir dünya” inşa etmenin, kardeşliği ve dostluğu temele alarak yaşamanın ve gönülleri kazanmanın ön şartı olarak neyi görmektesiniz?

İnsanların ortasında “sen-ben” sonları var. Karşımızdakini yabancı olarak görüyor, ötekileştirme dediğimiz uzaklaşmanın kapısını açıyoruz. En kolayı, insan en süratli kendine yakın ya da benzeri gördüğüne yardım ediyor. Halbuki tüm beşerler acılar, kederler ve felaketler karşısında birebir reaksiyonları veriyorlar. Daima verdiğim bir örnek var: gözyaşının, kahkahanın, doğumun ya da vefatın tercümana gereksinimi yoktur. Annelerin kalbinin kozmik bir ritmi vardır.

“İNSANLIĞI AİLENİZ ÜZERE GÖRMEZSENİZ ADALETLİ OLMAZSINIZ”

Ne memnun bize ki, Anadolu’nun büyük bir irfanı var. Bu topraklar birçok Allah Dostunun meskenidir. Bize bıraktıkları büyük bir manevi miras var. Bununla birlikte, tarihimize baktığınızda, kapılarımızı tüm mazlumlara açtığımızı, her coğrafyada insanlığın yardımına koştuğumuzu görüyorsunuz. O nedenle, Türkiye dünyaya çok daha farklı bir medeniyet penceresinden bakıyor. Dış siyasetimiz tüm insanlığı kucaklıyor. Bu nedenle, ülkemiz dünyanın en cömert ülkelerinden biridir. Bu cömertlik, büsbütün bu geçmişten kaynaklanıyor. En değerlisi de, insanları lisan, din, ırk ve etnik köken üzere kategorilere ayırmıyoruz. İnsanlığı bir aile üzere görmezseniz, adaletli olamazsınız.

Mesela 2011’de Somali’ye yaptığımız ziyareti asla unutamam. Tüm dünya oradaki insanlardan vazgeçmişken, bizim ülkemiz Somali’nin yanında durdu. Dünyanın gördüğü en büyük insani felaketlerden biri yaşanırken, arkanızı dönüp gitmemek adalettir. İnsanın ferdi bazdan başlayarak, devlet eliyle gerçekleştirilecek sorumlulukları var. Bu noktada çok şanslı olduğumuza inanıyorum. Tüm farklarımıza karşın, insanlık ailesine inanıyoruz ve politikalarımız da insan merkezli olarak şekilleniyor.