Aşkta hormonların kelamı geçiyor zira gözleri kör eden aşk değil, hormonlarımız. Lakin sağlıklı aşka ve kalbe giden yolun sevgiden geçtiğini unutmamak gerekiyor. Aşk, ömrümüze ömür katarken, kıskançlık ömrü kısaltıyor. Biz de bu Sevgililer Günü'nde Pudra.com olarak kalbi koruyan 6 S kuralına dikkat çekiyoruz.
Kalbimizde kelebekler uçuran, heyecandan ne yapacağımızı şaşırtan aşk, aslında kalbin değil hormonların oyunu. Buna rağmen kalbimiz cam kadar da narin. Kırık kalp sendromu, mevte dahi neden olurken, sevgi ve aşk ömrü uzatıyor. 14 Şubat’ta yapılacak en hoş aktivitenin, kalbimize âlâ bakmak ve sevdiklerimizin gönlünü kazanmak olduğunu söyleyen Bayındır İçerenköy Hastanesi uzman hekimleri, aşkın kimyasına giden yol ve aşkın simgesi kalbimiz ile ilgili değerli bilgiler verdi.
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Timur Timurkaynak, bahis hakkında şunları söylüyor: Kırık kalp sendromu kalbinizi üzmesin!
Kalbimiz, hastalıklar nedeniyle
Kalbi koruyan 6 S kuralı
1. SEVGİ! Zira berbat fikirler kalbinizi de yorar!
Sevgi içimizi ısıtır, kalplerimizi güzelleştirir. Bugün artık biliyoruz ki hasımlık, kıskançlık ve berbat hisler ömrümüzü kısaltıyor. Bu tıp hisler hormonal sistemimiz üzerindeki değişiklikler nedeni ile kalbimizi yoruyor. Sevgi dolu, hoşgörülü ve affedici olmak huzuru getirdiğinden sıhhatimiz için vazgeçilmez. Huzurlu bir beşerde kalbi yoran adrenalin ve kortizon üzere gerilim hormonları salınmadığından uzun ve sağlıklı bir hayat sürmek mümkün oluyor. Gerilim ve makûs hisler kalbimiz üzerinde güya bir damarımız tıkanmış ve kalp krizi geçirmişiz üzere önemli yan tesirlere yol açıyor. Ani ıstırap ve gerilim sonrası “kırık kalp” sendromu gelişiyor ve ağır bir kalp yetmezliğine giriyoruz. Bu nedenle sevgi hayatımızın olmaz ise olmazı olmalı.
2. SAĞLIKLI BESLENME. Mutfağınıza renk ve aşk katın.
Beslenme konusundaki bilgiler hayli fazla ve baş karıştırıcı. Yazılı ve toplumsal medya bu bahiste hayli ağır ve ama güvenilirliği net olmayan birçok bilgi veriyor ve başımız daima karışıyor. Aslında tıp literatürüne baktığımız vakit mucizevi bir yiyecek olmadığını görüyoruz.
Hiçbir besine çok mana yüklenmemeli ve her sağlıklı besini makul ölçülerde tüketmeliyiz. Sağlıklı besin dediğimiz vakit doğal ortamlarda ve klasik metotlarla yetiştirilen, katkı hususu olmayan besinlerden bahsediyoruz.
Mucizevi bir besin yok lakin tıp literatüre kalp sıhhati açısından Akdeniz – Ege mutfağının mucizevi bir tesir gösterdiğini söylemektedir. Ülkemiz bu mutfak açısından çok şanslı ve Türk insanı bu talihi çok düzgün kullanmalı. Her türlü yeşillik, zerzevat, meyve, baklagiller, balık, zeytin, zeytinyağı, ceviz ve fındıktan güçlü bu mutfak ömür uzatan tek mutfak.
3. SPOR. Sevgi dolu ve uzun ömürlü kalbin sırrı spor!
Artık uzun ve sağlıklı bir hayatın olmaz ise olmazının spor olduğu tartışılmaz bir gerçek. Spor derken illa spor salonlarında spor yapmaktan bahsetmiyorum, her türlü hareket, açık havada tempolu yürümek (günde atabildiğiniz kadar adım), yazın yüzmek ve daima gün içinde hareketli olmak da aslında spor demek. Bütün gün ofiste çalışanlar asansör yerine merdiven kullanmalı. Tembellik için değil daima hareket etmek için mazeretler yaratmalıyız. Konutumuza, işimize giderken bir durak evvel inip yürüyebiliriz.
Hastalarımdan sıkça duyduğum bir serzeniş de şu: “Hocam ben 78 yaşındayım, meskenin içinde bile dolaşırken yoruluyorum, daima halsiz ve yorgunum, lakin tıpkı yaştaki arkadaşım her gün 5 kilometre yol yürüyor, neden ben yürüyemiyorum?” Nedeni çok kolay: Gençliğinden beri daima spor yapan beşerler 100’lü yaşlara kadar vücutça etkin oluyorlar. Şayet spor hayatımızın bir kesimi olmaz ise bir mühlet sonra bedenlerimiz o hiç yaşlanmayan ruhumuza ihanet etmeye başlıyor. Kalp, beyin ve beden sıhhati için spor hayatımızın olmaz ise olmazı olmalı. Spor bütün kötülüklerin düşmanıdır. Spor kiloyu korur, kan şekeri, tansiyon ve kolesterolü düşürür, kas gücümüzü koruyarak 80’li yaşlarda bile hem etkin olmamızı sağlar hem de bizi kalp hastalığından korur.
4. SORUMLULUK! Yardım edin, huzurlu olun.
Sorumluluk duygusu aslında disiplinli bir hayatı söz ediyor bana nazaran. Kendimize, sıhhatimize, ailemize, işimize ve topluma karşı olan sorumluluklarımızı yerine getirmek, ruhumuzu beslediği için uzun hayatın bilinmeyen sırlarından biri olarak kalıyor. Bilhassa de toplumsal sorumluluk projelerine katılmak hem kalbimizi hem de ruhumuzu besliyor ve bizi daha güzel bir insan yapıyor. Yeterli bir insan olmak da vicdanımızı rahatlatıp, huzur bulmamıza yardımcı olduğundan kalplerimizi ısıtarak uzun yaşamamızı sağlıyor.
5. SANAT. Sanatla kalbinizi doyurun.
Bir sanat kısmı ile uğraşmak ya da haftada en az bir gün konser, stant, tiyatro üzere etkinliklere katılmak hem günlük hayatın gerilim ve rutininden kurtulmak, hem de sanatın uygunlaştırıcı gücünden yararlanmak manasında kalbimizi dinlendirir ve canlı fiyat.
Hayatın yalnızca iş ve konut ortasında geçen rutin bir süreç olmadığını, sanatla zenginleştirdiğimiz vakit çok daha tatmin edici olduğunu hatırlamalıyız. Hayat iş ile uyku ortasına sığdırabildiğimiz şeylerden oluşur aslında. Sanatı hayatımızın bir kesimi haline getirelim. Kalbimize olan olumlu tesirlerini göz arkası etmeyelim.
6. SEYAHAT. Kendinizi tekrar keşfedin.
Hepimiz kendimizi günlük koşuşturmaların içine o kadar kaptırmışız ki kendimizi yaptığımız iş için vazgeçilmez sanıyoruz. Halbuki mezarlıklar kendilerini vazgeçilmez sanan beşerlerle dolu. Seyahat o çok mana yüklediğimiz işlerimizden başımızı kaldırıp yine doğmanın ve kendimizi keşfetmenin en kıymetli yollarından biri. Dünyayı gezerek, gözlemleyerek aslında kendimizi de güncellemiş oluyoruz bir bakıma. Ruhumuzu, beynimizi ve kalbimizi kısa müddetle de olsa yeni kültürler, beşerler, mutfaklar ve kentler görerek zenginleştirmek topyekûn bir sıhhat doping aslında.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Esra Uğurlu Koçer ise, 14 Şubat Sevgililer Günü özelinde kalp sıhhatimiz ve aşkın kimyası üzerine şu açıklamalarda bulunuyor:
“İnsanın hayatı boyunca tadabileceği en tarifsiz his aşk, yalnızca kalbi değil beyni ve vücudu de esir alıyor. Aşık olan kişinin beyninde adeta hormon fırtınası yaşanıyor. Evvel haz ve keyif veren dopamin, sonra memnunluk veren seratonin, akabinde da ‘bağımlılık’tan sorumlu oksitosin hormonu salgılanmaya başlıyor. Beynin ‘empati’ ile ilgili bölgesinin devreye girmesiyle büyük aşkın hiçbir kusuru görülmez oluyor. Böylelikle ‘aşkın gözü kördür’ yalnızca bir tabir olmaktan çıkıyor ve bilimsel bir gerçeğe dönüşüyor.
Aşk, güya yıllardır eksikliği hissedilen, bulunduğunda da hayatın tüm manasının değişeceğine inanılan bir his olarak tanımlanabilir. Eksikliğini tamamlama isteği ve büsbütün bir arama davranışıyla yola çıkan insanoğlu, bulduğunda da bu duyguya adanmışlık hissi ile teslim olur. O denli şuurlu bir durum da olmadığı için çoklukla tercihler kelam konusu olmaz. 'Başa gelen çekilir' üzere, başa gelince yaşanan bir durum olarak devam eder.”
Sevgi hormonu eşittir, aşk sarmalı
Aşk, yalnızca duygusal değil tıpkı vakitte fizyolojik bir süreçtir. Aşık olan kişinin davranışlarında değişiklikler ortaya çıkar. Bu değişiklikleri de fizyolojik süreçler belirler. Aşk, insan beyni için bir çeşit haz kaynağıdır. Bu sistem, ödül ile yakından bağlı dopamin (DA) salınımı ile aktive olur (haz, keyif). Dopamin ile bağlantılı bu sistem, seratoninin (mutluluk hormonu) de azalmasına sebep olur. Tıpkı vakitte ‘sevgi hormonu’ olarak bilinen oksitosinin salınımı ile birlikte bağlanma sistemi devreye girer. Bağımlı bireylerde de misal düzenekler çalışır.
Hormonlar midede kelebekleri uçurur
Aşık olan şahısta davranış değişiklikleri görülmeye başlanır. Öncelikle güç artışı ortaya çıkar. Bilhassa aşık olduğu kişi ile karşılaştığında çarpıntı, ellerde titreme, uykusuzluk, iştahsızlık ortaya çıkar.
Tıpkı bağımlılarda olduğu üzere aşkından uzak kaldığında mahrumluk içine girer, takıntılı bir hal alır ve bir an evvel ona ulaşmak için süratli ve denetimsiz hareket etmeye başlar. Bu denetimsiz hareketler de kusur yapmasını kolaylaştırır.
Yani aşkın başlangıcındaki memnun güç artışı yerini bir mühlet sonra huzursuz bir güç artışı haline bırakır. Ayrıyeten insan beyninin içinde bulunan amigdala bölgesi, tehdit ile bağlantılı en kıymetli alandır. Amigdala, aşık olduğunuz kişinin yanındaysanız daha az çalışmaya başlar ve böylelikle başlangıçta (kısa bir müddet de olsa) aşk hayatınıza huzuru getirmiş olur.
Aşkta hormonların kelamı geçer
Beynin birtakım bölgeleri (medialfrontal alanları) empati ile direkt bağlantılıdır. Aşık olduğumuzda karşımızdaki bireye karşı toleransımız o denli çok artar ki, yanlışlarını görmemeye başlarız ve onunla ilgili tenkitlere kapalı hale geliriz. Buna bağlı olarak da etrafımızdaki öteki insanlara karşı toleransımız azalır. O ne diyorsa doğrudur, yaptığı her şey olağandır. Yani bir manada ‘aşkın gözü kör’dür.
Aşkın getirdiği huzur başlangıçtaki yüksek güç ve motivasyon ile sürmez. Kişi bir müddet sonra olağan hayatına devam edebilmek için bu gücün azalmasına muhtaçlık duyar. Bu süreçleri sağlıklı bir halde geçiren kişi hayatına huzurlu olarak devam eder. Yani, sağlıklı bir aşk, insanoğlunun evrimini tamamlamasına, bir manada ömür döngüsünde devrilmeden evrilebilmesine imkan sağlar.
Bir yanıt bırakın