İnsanlık tarihi boyunca en çok ehemmiyet verilen hususlarından biri hiç elbet: “Aşk” oldu. Aşkın insan beynindeki tesirleri ise epeyce dikkat cazip. Tutkulu aşk periyodunda hudut hücrelerini büyüten hormon, olağandan 2-3 kat fazla salgılanıyor. Aşkın beyni gençleştirdiğini belirten Prof. Dr. Sultan Tarlacı, sırılsıklam aşk periyodunda beynin karar sisteminin daha az çalıştığını belirterek, “Aşk gelince akıl gider” deyişinin sinirbilim alanındaki doğruluğuna dikkat çekti.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, aşkın insan beynindeki tesirlerine dair değerli değerlendirmelerde bulundu.
Bütün değerli eserler, tutkulu aşk devrinde yaratılıyor
“Dünyaya baktığınız vakit gördüğünüz her estetik üretinin; yeterli bir mimarinin, uygun bir tablonun, yeterli bir müziğin, yeterli bir şiirin, uygun bir sinema filminin…Tutkulu olan her şeyin üretiminin altında dopamin yatar. Dopamin, yenilik arayışı, yaratıcılık ve hazzı temel alan bir hudut kimyası maddesidir” diyen Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Tutkulu aşk periyodunda insan beyninin neredeyse dopamin içinde yüzdüğü gösterilmiştir. Bundan ötürü bütün kıymetli aşk şiirleri, bütün kıymetli müzikler daima sırılsıklam aşk periyodunda yazılıyor” formunda konuştu.
Aşk, beyni gençleştiriyor
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Bir öteki bilinen şey de tutkulu aşk devrinde ‘neuron growth factor’ dediğimiz, hudut hücrelerini büyüten bir hormon bu, beyinden salınıyor. Yaşlandıkça azalıyor. Bu neuron growth factor’ün aşk devrinde ölçülmüş insanların kanlarında olağanın 2-3 katı yükseldiği gözlenmiş” diyerek, kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Bu neyi sağlar? Hudut hücrelerinin daha uzun ayakta kalmasını, hudut hücrelerinin ortasındaki ilişkinin vakit içerisinde daha sık olmasını ve gençleşmeyi sağlayan bir hormon. Hudut hücrelerini yapay bir ortama alıp, onlara bu hormonu verdiğinizde yapıları daha da gençleşiyor. Birebiri beyinde oluyor. Yani aşk beyni gençleştiriyor.
Aşk, ağrı hassaslığını azaltıyor
Sırılsıklam aşk periyodunda morfin gibisi unsurların beyinde salınımı artıyor. Bundan ötürü ağrıya hassaslık azalıyor. Bu şey için de geçerli. İnsan çok memnun olduğu vakit ağrı duymaları azalır vücudunda. Lakin mesela depresyondaki hastalar çok fazla ağrı duyarlar. Başı ağrır, boynu ağrır, sırtı ağrır beli ağrır… Dolayısı ile sırılsıklam aşk devrinde ağrı hisleri de azalıyor.”
Aşkın ömrü ne kadar?
“Her şeye karşın aşk, tekrar beklenmedik anda geldiği vakit, olumlu karşılanması gereken bir his. Fakat gerisinden da aşikâr bir mühletinin olduğu ve bir iniş periyodunun olacağını hep düşünmek lazım” diyen Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Nihai ve devamlı aşk diye bir şey kelam konusu değil. Bu sırılsıklam aşk periyotlarının en fazla kan kimyası ve ruhsal testler olarak 8 ila 16-18 ay sürdüğü gösterilmiştir. Çok istisnai durumlarda 20 yıl tutkulu aşk yaşayanlar var lakin bunlar doğal ki çok sıra dışı kişiler” diye konuştu.
Aşk, işlevsel MR ile görüntülenebiliyor!
Prof. Dr. Tarlacı, aşkın beyinde görüntülenmesi konusunda şunları söyledi:
“İnsanlar 1700’lü yıllara kadar insanı yöneten merkezin kalp olduğunu düşünmüşler. 1700’lü yıllardan sonra insanı yöneten temel merkezin beyin olduğu anlaşılmış. Çağdaş çağda 2003’ten beri artık işlevsel MR’ın birçok alanda kullanılması kimi beyin bilimcilerde merak uyandırmış.
“Yutarken, kitap okurken, sinema izlerken beynin neresi çalışıyor görüyoruz. Sanki bir insan sevdiği bireye bakarken beyninin neresi çalışıyor?” diye sormuş Mısırlı Bilim İnsanı Semir Zeki. Bu sorulduktan sonra, hayret uyandıracak biçimde beynin aşikâr bölgelerinin aşık şahıslar maşuklarına bakarken ışıl ışıl parladığını görmüşler ve bu tutarlılık gösteren bir şey. Yani birisi aşıkken diğer bir örüntü, öbürü aşıkken öteki bir örüntü yok. Bütün o sırılsıklam aşk periyodunda beynin ışıldayan alanlarında misal bir örüntü var. Şöyle bir test olabilir; “Beni sevgilim hakikaten tutkuyla seviyor mu?”. Bunu anlamamız herhalde bir yarım saat sürer. Teknolojik olarak işlevsel MR aygıtı olduğu için bunu yapabiliriz.”
Aşk, beynin karar sistemini yavaşlatıyor
“İnsan davranışının hepsinin beyinsel bir karşılığı var. Sırılsıklam aşk periyodunda beynin birçok bölgesi ışıldarken, beynin frontal bölgesi az çalışıyor ya da çalışması zayıflıyor. Bu çok dikkat cazip bir şey” diyerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bunun sonucu nedir? Olağanda bizim alın beyin bölgemiz toplumsal normlar, kurallar oluşturmamızı sağlıyor. Diğerinden hürmet görmeyi ve bütüne bakıp durumumuzu değerlendirmeyi sağlıyor. Birebir beyin bölgesi, trafikte sağa ya da sola dönmeden çok evvel sinyal vermeni sağlar. Bu bölge birebir vakitte karar alma süreçlerinde de devreye giriyor. Bu bölgenin sırılsıklam aşk periyodunda az çalışması, o periyotta alınan kararların sıhhatsiz ve problemli olmasına neden oluyor. Dolayısı ile o ağır, tutkulu devirde hani sonradan derler ya ‘Ben bunu nasıl yaptım, buna nasıl bu türlü karar verdim, nasıl onun peşinden gittim’… Pişmanlıklar olur ya aşklarda bir müddet sonra… Ya da ‘O benden şunu istedi ben ona nasıl verdim’…
Sırılsıklam aşk bitince akıl yerine gelmiştir. Hani ‘Aşk gelir akıl gider’ ya, bu türlü söylenir halk ortasında. Aslında bunun sinirbilimsel karşılığı var. Sahiden sırılsıklam aşk periyodunda aşk gelince akıl gidebiliyor.”
Bir yanıt bırakın