Ülkemizde, ataerkil aile yapısı nedeniyle aile içinde bayana karşı şirket uzun yıllar mahrem alan kabul edildi, bilhassa dini ve toplumsal kuralların tesiriyle şiddet bayanın katlanmak zorunda olduğu bir realite olarak görüldü. Halbuki bayana yönelik şiddet her şeyden evvel bir insan hakkı ihlalidir. Bu nedenle de aile içi şiddetle çaba, toplumsal bir sıkıntıdır ve bu meseleyle gayret, devletin öncelikli vazifeleri ortasında olmalıdır.
Aile içi şiddete maruz kalan bayan; fizikî, ruhsal, cinsel yahut ekonomik istikametten ziyan görür. Şiddete maruz kalan bayan, yaşadığı ağır endişe nedeniyle ne yapacağını bilemez, durumu polise yahut isimli makamlara intikal ettirdiği halde, olayı tekrar yaşamak suretiyle daha da incineceğini ya da sonuç alamayacağını düşünebilir. Halbuki mevzuatımızda yapılan düzeltmeler ile bayanın bu süreçten mümkün olan en alt düzeyde ziyan görmesi hedeflendi.
Aile içi şiddete maruz kalan bayan ne yapmalıdır?
Şiddet mağduru bir bayan bu durumu yaşadığında birinci etapta polise ulaşmalıdır. Mağdur bayanın istemiyle yahut oburlarının bildirimiyle bayana karşı şiddeti gören polis, öncelikle bayanın yaşadığı şiddetin tıbbi açıdan tespiti için en yakın sıhhat kuruluşuna sevkini yapar. Mağdur bayan, polis nezaretinde sıhhat kuruluşuna ulaştırılır ve durumu doktor raporu ile tespit edilir.
Sıhhat denetiminden sonra mağdur bayan, müracaatı alınmak üzere tekrar polis merkezine götürülür, böylelikle soruşturma başlamış olur. Şayet mağdur bayanın bir avukatı yoksa talebi üzerine baro tarafından kendisine bir avukat görevlendirilir.
Polis merkezindeki süreçler mümkün mertebe bayan işçi tarafından ve insani bir yaklaşım içerisinde gerçekleştirilir.
Ayrıyeten polis merkezinde isimli süreçlere ilaveten aile içi şiddet kayıt formu denilen bir form kaydı tutulur. Bu form, risk değerlendirmesi de içerir. Mağdurun sorulara vereceği yanıtlar üzerinden yapılan risk değerlendirmesi sonucunda mağdur açısından yüksek risk görüldüğünde kendisinin isteği varsa bayan sığınma konutuna gönderilmesi sağlanır.
Bu esnada isimli süreç de devam eder. Cumhuriyet savcısının talimatıyla şüphelinin tabiri alınır. Kanıtlar toplanır ve yapılan soruşturma sonucunda savcı, kamu davası açılmasına gerek olup olmadığına karar verir. Kuşkulu hakkında Türk Ceza Kanunu’na nazaran kamu davası açılabilir ya da takipsizlik kararı verilebilir. Mağdurun takipsizlik kararına itiraz hakkı vardır, ayrıyeten kendisi de şahsi dava açabilir.
Şiddet uygulayan kocaya hangi cezalar verilir?
Aile içi şiddet bilgisi kendisine ulaşan cumhuriyet savcısı, şikayet olmaksızın soruşturmaya başlamak, ayrıyeten müdafaa kararı alınması maksadıyla durumu aile mahkemesine iletmek zorundadır. Mağdur bayan, 4320 sayılı kanunda yer alan muhafaza önlemlerinin alınması hedefiyle direkt da aile mahkemesine başvurabilir.
Aile mahkemesi hakimi, evrak üzerinden inceleme yaparak şüphelinin 1 aydan 6 aya kadar konuttan uzaklaştırılmasına karar verebileceği üzere, mağdurla rastgele bir bağlantı aracıyla bağlantı kurmama, varsa silahını kolluk kuvvetlerine teslim etme, bir sıhhat kuruluşunda tedavi olmak üzere değişik muhafaza önlemlerine karar verebilir. Aile mahkemesi ayrıyeten, meskenden uzaklaştırılan kocanın aile geçimini sağlaması için nafakaya da tedbiren hükmedebilir.
Muhafaza kararına uymayan kocaya ne yapılır?
Aile mahkemesi tarafından verilen muhafaza kararına uyulup uyulmadığını polis resen denetim etmek zorundadır. Muhafaza kararına uymayan eş hakkında cumhuriyet başsavcılığı resen kamu davası açar.
Şiddet mağduru bayanlara takviye olan kurumlar SHÇEK’e bağlı olan bayan konuk konutları; fizikî, cinsel, duygusal ve ekonomik istismara maruz kalan bayanlara hizmet verir. Bayan konuk konutlarında, aile içi şiddete maruz kalan bayanlar ile yanlarında getirdikleri çocuklarının sıhhat, psiko-sosyal ve türel yardım, beslenme, giysi, eğitim, tahsil, harçlık, ulaşım vb. gereksinimleri karşılanır.
ALO 183 ne işe fayda?
Mağdur bir bayan, konuk konutunda 3 ay müddetle kalabilir. Bu müddetin kısıtlılığı, bayan konuk konutlarının var oluş gayeleriyle uyuşmaz ve fonksiyonelliğini değerli ölçüde azaltır.
Ayrıyeten ALO 183 bayan, çocuk, özürlü toplumsal hizmet müracaat çizgisi şiddete maruz kalan yahut kalma ihtimali bulunan bayanlara ruhsal, ekonomik ve tüzel dayanak verir ve gerekli duydukları hizmete ulaşmalarını sağlar.
Yeniden barolar nezdinde bayan konseyleri, şiddet mağduru bayanlara türel takviye verir.
Şu bir gerçektir ki; bayana karşı aile içi şiddetin önlenmesi öncelikle bayanların güçlendirilmesi ve toplumsal statülerinin yükseltilmesi, sonrasında ise aile içi şiddete neden olan olumsuz davranışların nedenlerinin oradan kaldırılmasıyla mümkündür. Bunun ise ülkenin ekonomik, toplumsal ve kültürel gelişmeyle paralel olduğu inkar edilemez. Yanlışsız eğitim siyasetleri, toplumun her kısmında cinsiyet ayrımcılığının kaldırılması, bayanın iş hayatında kâfi düzeyde yer edinmesi, bayanın toplumda hak ettiği kıymeti edinmesinde ve sonuçta bayana karşı şiddetin azalmasında basamak olacaktır.
Bir yanıt bırakın