İş yerinde cinsel taciz durumunda haklarınız

Cinsel taciz, ekseriyetle güçlünün zayıfa, gerek ruhsal gerekse fizikî olarak yaptığı cinsel içerikli istenmeyen, makus muameleyi tabir eder.

Ülkemizde iş yerinde maruz kalınan cinsel taciz olaylarının birçok sefer bilhassa ahlaki pahalar nedeniyle üstünün örtüldüğü, korkma, çekinme, inkar yahut oburlarının bu hususta ne düşüneceklerinin dikkate alınması üzere nedenlerle de açığa çıkmadığı görülüyor. Oysa iş yerinde cinsel taciz olayının ceza hukuku, borçlar hukuku ve iş hukuku açısından değerli hukuksal sonuçları vardır.

Tacize uğrayan hakkını nasıl arar?

İş yerinde cinsel tacize maruz kalan mağdur; iş mukavelesini fesih edebilir, fail hakkında cezai şikayet yoluna gidebilir, ayrıyeten tazminat talebinde de bulunabilir.

Mevzuatımızda cinsel taciz kavramı, TCK’nin 105’inci unsuru ile İş Kanunu’nun 24 ve 25’inci hususlarında düzenlenir.

TCK’nin 105’inci hususunda cinsel taciz kabahatine bahis olabilecek fiil, “Bir kimseyi cinsel gayeli olarak taciz” biçiminde belirtilmiştir. Cinsel taciz hatasında, hatanın mağdurunun bedenine temasın bulunmaması, cürmün oluşumunda zarurî bir ögedir. Örneğin, mağdura cinsel bağlantıda bulunma isteğinin bir not ile iletilmesi cinsel taciz olabileceği üzere, mağdura dönük, bedenine temas etmeksizin el kol hareketi ile cinsel alakada bulunma manasına gelebilecek hareketlerin yapılması da cinsel taciz hatasını oluşturabilecektir.

Lakin bir kimseye sevgili, arkadaş olmayı önerme ya da bir kimsenin isminin, yaşının, uygar durumunun, sevgilisi olup olmadığının sorulması cinsel taciz kabahatini oluşturmayacaktır.

Cinsel taciz ile cinsel hücum ortasındaki fark

Şayet mağdura yönelik cinsel içerikli bir fizikî müdahale varsa ceza hukuku manasında artık ortada cinsel taciz değil “cinsel saldırı” hatası vardır.

Cinsel taciz kabahatinin hiyerarşi-hizmet alakasından kaynaklanan nüfuzun berbata kullanılması suretiyle ya da birebir iş yerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlenmesi durumu, Ceza Kanunu’muzda hatanın ağırlaştırıcı nedeni olarak düzenleniyor. Birebir fıkranın devamında, “Bu fiil nedeniyle mağdurun iş bırakmak zorunda kalmış olması” ayrıyeten ağırlaştırıcı bir neden olarak belirtiliyor.

 Bahis ile ilgili olarak İş Kanunu 24/II ve 25/II.’de “Ahlak ve düzgün niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” başlığı altında düzenlemeler kelam bahsidir. Bu düzenlemeler ile iş yerinde cinsel taciz olayının, hem emekçi hem de patron için iş kontratının feshi açısından “haklı neden” oluşturduğu belirtiliyor.

İlginizi Çekebilir >  Kış depresyonuna karşı 9 tesirli teklif

Personelin cinsel tacize uğraması nedeniyle iş mukavelesini haklı nedenle derhal feshedebilmesi konusunda İş Kanunu’nun 24/II. hususunda iki düzenleme bulunuyor: İş Kanunu’nun 24/II.b unsuruna nazaran, “işverenin çalışana cinsel tacizde bulunması” halinde ve İş Kanununun 24/II.d unsuruna nazaran ise, “işçinin, öbür bir emekçi yahut üçüncü bireyler tarafından iş yerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu patrona bildirmesine karşın gerekli tedbirler alınmaması” halinde, personelin, iş kontratını haklı nedenle derhal feshetme hakkı bulunur.

Cinsel taciz ispatlanmak zorunda mıdır?

Emekçinin yalnızca patron tarafından değil, başka bir emekçi tarafından cinsel tacize maruz kalması durumunda da haklı nedenle derhal fesih hakkı gündeme gelir. Fakat bu hakkını kullanabilmesi için yalnızca cinsel tacize uğraması kâfi değildir. Cinsel tacizin iş yerinde meydana gelmesi ve durumun patrona bildirildiği halde gerekli tedbirlerin alınmaması kelam konusu olmalıdır.

Patron, iş yerinde çalışan emekçileri cinsel taciz olaylarına karşı korumakla yükümlüdür. Bu nedenle çalışanının, bir diğer personeline cinsel tacizi kelam konusu ise, tacizci personelin iş mukavelesini haklı sebeple derhal feshetme imkanı bulunur. Bu haklı nedenle fesih hakkı, İş Kanunu’nun 25/II.c unsurunda patrona tanınmıştır.

İş yerinde cinsel taciz olaylarının ispatı problemlidir. Çünkü şahit tedariki güçtür. Yargı kararlarına baktığımızda ise, şahitle bu durumun ispatının zahmeti üzerinde durulmuştur. Yargıtay’ın son yıllarda verdiği bir kararında, bayan emekçinin patrona hitaben cinsel taciz hakkında yazdığı mektubu, şahit beyanlarını da dikkate alarak, “bir bayan çalışanın nedensiz yere kendisinin cinsel tacize uğradığı istikametinde bu kadar detaylı olarak açıklamada bulunması hayatın olağan akışına aykırıdır” diyerek, tacizci çalışanın iş kontratının patron tarafından feshedilmesini haklı nedenle yapılan fesih olarak kabul etmiştir.

Son olarak iş yerinde cinsel taciz tıpkı vakitte kişilik haklarının ihlali niteliğindedir. Cinsel tacize maruz kalan personel, kişilik haklarının ihlal edildiğini argüman ederek cinsel tacizde bulunan bireyden üstte belirtilen yasal haklarına ilaveten tazminat da talep edebilir.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*