Pandemi sonrası çöp sorunu arttı

Çöpün azaltılması ve gerçek yere atılması konusunda davranış dönüşümü sağlamayı amaçlayan Çöpüne Sahip Çık Vakfı ile Türkiye’nin entegre atık idaresi [*] hizmeti veren firması Akademi Çevre’nin işbirliğiyle gerçekleştirilen araştırmayla, yeni koronavirüs (COVID-19) salgınının toplumun çöp atma alışkanlıkları ve bu mevzudaki hassasiyeti üzerindeki tesirleri ortaya kondu. Ortaya çıkan sonuçlar, gelecek jenerasyonlara bırakacağımız Dünya mirasını korumak ismine ne yazık ki şad edici değil.

Tüm Türkiye’den, farklı yaş aralıklarındaki toplam 1067 kişinin iştirakiyle Aksoy Araştırma tarafından gerçekleştirilen araştırma, Türkiye’de toplumun çöp ve geri dönüşüm konusundaki algısı ve alışkanlıklarının pandemi sürecinden nasıl etkilendiğini ortaya koydu. Araştırma sonuçlarına nazaran tüm dünyada hayatı büyük oranda etkileyen pandemi, bu mevzularda da değerli değişimlere neden oluyor.

Davranış Bilimleri Uzmanı Prof. Dr. Zuhal Baltaş, Sosyolog Yrd. Doç. Dr. Ensari Cicerali ve Boğaziçi Üniversitesi Sürdürülebilir Kalkınma ve Pak Üretim Araştırma Merkezi Lideri Prof. Dr. Nilgün Cılız’ın yer aldığı çalışma kümesinin uyumunda gerçekleştirilen araştırmayla çarpıcı sonuçlar elde edildi.

Çöp sorunu tüketimden başlıyor

Araştırmanın sonuçlarıyla ilgili bilgi veren Çöpüne Sahip Çık Vakfı Genel Müdürü Emrah Bilge: “Çöpü yanlışsız yere atmanın tahlilin aslında son adımı olduğuna bilhassa dikkat çekmek istiyoruz. Asıl kıymetli olan yanlışsız tüketim alışkanlıkları edinerek, üreteceğimiz çöp ölçüsünü azaltacak biçimde davranmak.” diye konuştu. Emrah Bilge ayrıyeten araştırma sonuçlarına nazaran, pandemi sürecinde çöpü yanlışsız yere atma davranışında bariz bir azalma olduğunu, bunun bugüne kadar elde edilen kazanımların kaybına neden olabileceğine dikkat çekti.

Maske kullananların sırf %13’ü kullanılmış maskeleri yanlışsız formda atıyor

 Araştırma sonuçlarına nazaran toplumun %63’ü sırf tek kullanımlık maske kullanıyor. Tek kullanımlık maske kullananların sırf %13’ü kullanılmış maskeleri hakikat formda atıyor, geri kalanlar ise maskeye rastgele bir çöp muamelesi yapıyor.

Tek kullanımlık eser tercihi artıyor

Araştırmanın en kıymetli çıktılarından biri ise tek kullanımlık eser tercihinin pandemi nedeniyle artıyor olması. Araştırma sonuçlarına nazaran insanların %74’ü artık lokanta ve kafelerde dahi tek kullanımlık çatal-bıçak ve bardak kullanmayı tercih ediyor. Tek kullanımlık eserlerin pandemi öncesi etraf için büyük bir sorun olduğuna dikkat çeken Emrah Bilge, pandeminin bu eserlere isteği artırdığını tabir ederek: “Pandemi süreci insanların hijyen algısında öylesine bir değişime neden oldu ki, artık en kıymetli yerler dahi tek kullanımlık servis eserlerini kullanmaya başladı. Bu, pandemi sonrasında değiştirmek için en çok uğraşmamız gereken durum olacak. Aksi takdirde dünyayı çöpe boğan bu eserlerin artışını durdurmamız mümkün olmayacak.” dedi.

İlginizi Çekebilir >  Aşk olmadan seks olur mu?

 Pandemi periyodunda artan ambalajlı besin tüketimi Sıfır Atık çalışmalarını yavaşlattı

Akademi Etraf İdare Heyeti Lideri Ufuk Işık, yapılan araştırmanın sonuçlarına ait dikkatleri sıfır atık konusuna çekerek, “Kaynakların sürdürülebilirliği ve ekolojik istikrarın ziyan görmemesi için başlatılan Sıfır Atık hareketi, tüm Türkiye’de hayli uygun bir ivme kazanmışken karşı karşıya kaldığımız pandemi süreci, hijyen telaşları nedeniyle, Sıfır Atık hareketindeki süratli dönüşümü bir ölçü yavaşlattı” dedi ve ekledi “Araştırmamız sonucunda gördük ki iştirakçilerin %66’sı ambalajlı besinlerin hijyen açısından çok daha emniyetli olduğunu düşüyor. COVID-19 öncesine kadar Sıfır Atık ile birlikte tüm irtibatımızı tek kullanımlık plastiklerin kullanılmamasına yönelik yürüterek, bir davranış dönüşümü yaratmak için çalıştık. Lakin artık iştirakçilerin %30’unun pandemi öncesine nazaran daha fazla ambalajlı besin kullandığını görüyoruz.”

İnsanların COVİD-19 salgını ile birlikte iklim krizine olan hassasiyeti arttı

Uğur Işık, pandeminin en büyük kazanımlarından birinin iklim krizi, etraf kirliliği, global ısınma üzere tehlikelere karşı insanların telaş duymaya başlaması olduğunu belirterek, “Katılımcıların %50’si pandemi devrinde ferdî çöp üretiminin arttığını, %51’i ise kentinde/mahallesinde çöp üretiminin arttığını söyledi. Bu artışın iklim değişikliği, etrafın kirlenmesi, gelecek jenerasyonların yaşayacağı dünyanın olumsuz etkilenmesi, global ısınma, artan çöp depolaması üzere olumsuz tesirlerinin olduğunu düşünenlerin oranı ise %95 oldu. Bu derece yüksek bir farkındalığı fırsata çevirmenin yollarını bulmak için çalışmalı ve bu durumu lehimize çevirmeliyiz.” dedi.

Dikkat çeken çarpıcı kimi sonuçlar

  • Pandemi öncesi dışarıdayken çöplerini çöp kutusuna atanların oranı %79 iken, pandemi sonrası bu oranın %73’e gerilemesi, vatandaşın oluşan çöpten bir an evvel kurtulma eğiliminin artmış olabileceğini akıllara getirdi. Çöpünü dışarıdayken konteynere atmayı tercih etmeyenlerin %43 oranında yeni koronavirüs (COVID-19) hastalığı bulaşma riskinden tasa duyduğu görüldü.
  • Hijyenik gereksinimlere, enfekte olmamak gayesiyle eşyalarla temasın minimuma indirilmesi gereksinimine karşın iştirakçilerin %56’sının matara, termos üzere tekrar kullanılabilir ve şahsa özel eserleri tercih etmesi dikkat çekti.
  • “Sizce yaşadığınız etrafta bir çöp sorunu var mı?” sorusuna var diyenlerin oranının 2019 yılında %47 iken %35’e gerilemesi dikkat çekti. Yapılan değerlendirmelerde, pandemi münasebetiyle dışarıya daha az çıkılmasının, dışarıda bir çöp sorunu var ise de bununla yüzleşme ölçüsünü azaltmış olabileceği üzerinde duruldu.

[*] Tehlikeli ve tehlikesiz nitelikte birçok atık çeşidinin toplanması, ayrıştırılması orta depolanması, arındırılması, işlenmesi ve geri kazanımı süreçleri entegre atık idaresi sisteminin bileşenleridir.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*